Kumaha kaayaan jeung kamekaran kabudayaan sunda kiwari. 36). Kumaha kaayaan jeung kamekaran kabudayaan sunda kiwari

Pilih mana nu penting, mana nu kudu ditulis leuwih ti heula jeung mana nu dipandeurikeun. baé. Di masarakat Sunda dipikawanoh rupa-rupa wanda penca; aya Cimandé, Cikalong, Timbangan, Séra, jeung Sahbandar. Lian ti éta, ti bihari masarakat Sunda geus mikawanoh dunya palintangan –saperti ayana pranata mangsa pikeun nangtukeun waktu usum tatanén. Kabudayaan sunda kaasup karifan lokal bangsa Indonesia anu masih kénéh aya nepi ka kiwari. 3 Instrumén Panalungtikan Instrumén Panalungtikan nya éta sakabéh alat nu digunakeun pikeun ngumpulkeun, mariksa, ngolah, nganalisa jeung midangkeun data-data sacara KAMEKARAN SENI SUNDA Kumaha kamekaran seni Sunda kiwari ? Pasualan éta geus remen jadi bahan padungdengan. Téhnik anu digunakeunana nya éta téhnik ulikan pustaka, digunakeun. Kawih téh lalaguan Sunda anu bébas, anu henteu kauger ku aturan pupuh, boh. Fisiografis urang sunda jeung wilayahna teh kacida merenahna ditengah-tengah kaayaan kamajuan dunya globalisasi, boh teknologi boh informasi, bari urang bisa ngigelanana jeung makena. 1. · Vendak. Web1) pikeun lembaga, bisa ngeuyeuban hasil panalungtikan tradisi Sunda tur jadi dokuméntasi dina kamekaran kabudayaan Sunda; 2) pikeun nu nalungtik, bisa ngeuyeuban pangaweruh jeung wawasan; jeung 3) pikeun masarakat, bisa ngaraksa jeung ngariksa tradisi nu aya di sakuliah tatar Sunda. Bandung: Danan Jaya. (Gubernur Jawa Barat 2013-2018). Lihat selengkapnyajeung kaayaan masarakat katut budaya Sunda, nya eta ku pagaliwotana kaayaan, boh nu sifatna lahiriah boh nu sifatna batiniah. edu|perpustakaan. 1 Ambahan jeung Runtuyan Bahan Pangajaran Sastra Dina Kurikulum Mulok jeung Basa Sastra Sunda 1994 dieceskeun ngeunaan konsep kesastraan anu ngadadarkeun ambahan jeung rupaning bahan pangajaran sastra anu kudu ditepikeun ka murid di SLTP. (11) ngalindungan jeung ngurus lingkungan hidup sacara lestari, anu diatur tina pasal 1 butir 30. Ngan ulah poho, cokot bahan-bahan anu luyu jeung téma karangan nu geus ditangtukeun. Kamekaran sastra Sunda dina kahirupan henteu leupas tina rupaning faktor anu mangaruhanana, salah sahijina nya éta minat jeung kahayang masarakat kana karya sastra. Danadibrata (Citakan II, 2009) diécéskeun yén nu disebut “tradisi” téh nyaéta “kabiasaan, adat-istiadat”. 4 Tujuan Panalungtikan 1. edu | perpustakaan. Éta sababna upama hiji imah dipaké hal-hal anu teu hadé atawa dipaké hal-hal anu kotor, bakal dianggap ngaruksak kasakralan imah, imahna matak KALIMAH BASA SUNDA DINA TÉKS PROSA SUNDA BUHUN ABAD KA-16: (Ulikan Struktur jeung Semantis) Universitas Pendidikan Indonesia | repository. babandingan léksikosemantik ragam basa Sunda dialék sosial karawang jeung basa Sunda lulugu. Babaturan. Webpanalungtikan ka hareupna, jeung pikeun alternatif dina ngaaprésiasi karya sastra. Lila kalilaan rupa-rupa warisan kabudayaan saperti kasenian, alat musik, basa daerah nepika kaulinan tradisional oge mimiti ditaringgalkeun jeung jadi hal anu asing di nagri urang sorangan. Budaya sunda anu wujudna tidakan diantarana, nya éta : • Sopan santun : cenderung kana pilihan kecap nu hadé tur dibarengan ku perhatian kana tata krama di masarakat. Taun 1926 medal novél Agan Permas karya Joehana, taun 1928 medal novél Rusiah nu Goreng Patut karya Sukria jeung Juhana, jeung novél Mantri Jero karya R. 5. 1 – 5) Urang sering miceunan waktu, dipaké ngobrol teu puguh, teu dieusian ku élmu. Méméd Sastrahadipra wira, taun 1932 medal novél Lain. Lian ti éta panalungtik merhatikeun fungsi budaya. Éta hal mangrupa bagéan pangirut anu nyampak tina éta kabudayaan. Wanda Kaulinan Basa g. 108), nétélakeun yén. Iket Sunda, Siga Kumaha Riwayatna. Tapi, ku ayana kamekaran jeung parobahan gaya hirup masarakat Indonésia, hususna masarakat Sunda anu leuwih modérn, kiwari parabot anu dijieun tina anyaman awi téh geus mimiti ditinggalkeun. Dumasar kana wujudna, kabudayaan bisa dibédakeun kana dua komponén utama, nyaéta kabudayaan matéril jeung kabudayaan non-matéril. Kuda renggong b. hamperu lauk téh mun kadahar karasana pait. NIP. Basa mangrupa cicirén bangsa. Sunda ogé dipatalikeun kalawan raket. Lian ti nyaritakeun lingkungan (tempat) pasantrén waé, dina ieu karya téh kagambar ogé kabudayaan jeung kabiasaan-kabiasaan (Sunda) di pasantrén anu kiwariDina Kamus Basa Sunda R. Kabudayaan sunda kaasup karifan lokal bangsa Indonesia anu masih kénéh aya nepi ka kiwari. Kasang Tukang Panalungtikan Nilik kana kaayaan kiwari, carita pantun téh kaasup salasahiji genre sastra lisan Sunda anu ampir leungit (Koswara, spk. WebTujuannya adalah untuk meningkatkan kompetensi guru sebagai agen perubahan dan sumber belajar utama bagi peserta didik. upi. An. 6) kabudayaan miboga sipat statis jeung dinamis; sarta 7) kabudayaan bisa dibagi kana widang atawa aspék. WebDina kahirupan masarakat Indonésia anu réa ku selér bangsana tangtu kabudayaan jadi ciri has daérah séwang-séwangan. Suryani NS, Elis. 280 likes | 1. Agréng ditulis ku Aam Amilia dina mangsa kiwari. Éta kamekaran téh dipangaruhan ku hirup kumbuhna urang Sunda, boh patali jeung ku kaayaan tempat boh mangsa-mangsa nu kasorang dina sajarah kahirupan urang. Wangun kabudayaan : (1) Kabudayaan mangrupa ide/gagasan diantarana elmu pangaweruh, adat istiadat, & aturan. Petingan, beunang ngumpulkeun Duduh Durahman 5. Dina novel Sunda ogé urang bisa manggihan kaayaan kiwari, manusa jaman kiwari, anu geus bisa ngagunakeun hasil téknologi. Dina ranah publik média massa dékadeu 1950-an jeung 1960-an kabudayaan féodal masih kénéh nyangking. 1. Dumasar kana Kompeténsi Inti jeung Kompeténsi Dasar (KIKD) pangajaran Basa jeung Sastra Sunda anu nyoko kana Palanggeran Pamaréntah Provinsi Jawa Barat No. Ngaregepkeun jeung maca mangrupa aspek pemahaman (reseptif aktif), ari nyarita jeung nulis mangrupa aspek penggunaan (produktif aktif). BASA SUNDA Pikeun Murid SD/MI Kelas V. Sajaba ti ta, kolaborasi budaya anu baris dipigaw bakal ngaronjatkeun harkat martabat kabudayaan urang Sunda sorangan. 196302101987031001 (3) Ilham Nurwansah, 2014. 3). WebKarajaan Sunda (669 - 1579 M),numutkeun naska Wangsakerta mangrupa karajaan nu ngadeg ngaganti Tarumanagara nu kabagi dua jeung 'kembaranana', Galuh. . Saenggeus dilakukeun panalungtikan mah gening sastra buhun téh loba ngandung ajén- ajén anu luhung,kalayan bisa dipake pienteungeun keur jaman kiwari,boh dina ngalegaan elmu sastra atawa ngajembaran dina elmu. Kiwari rumah makan Sunda dug-deg di mamana. Kabudayaan sunda kaasup karifan lokal bangsa Indonesia anu masih kénéh aya nepi ka kiwari. WebKiwari réa paranakan Cina anu basa Sundana. 2010. Salah sahiji alternatif pikeun ngamumulé kabudayaan ku cara diwanohkeun ngaliwatan pangajaran bahasan budaya Sunda di kelas XI SMA. Pangna kitu t éh lantaran kahirupan urang Sunda kiwari geus loba kapangaruhan ku adat jeung kabiasaan nu jolna di deungeun. nyieun panasaran panalungtik anu bisa dibandingkeun jeung kaayaan kabudayaan jaman kiwari. Budaya Sunda dipangaruhan ku kaayaan jaman, ti mimiti jaman animisme, dinamisme, Hindu, Buda, jeung Islam. Ngareuah-Reuah Poé Basa Indung Sadunya. 1 Rumusan Masalah Dumasar kana kasang tukang jeung idéntifikasi masalah di luhur,. Citation preview. Bangsa anu maju nya éta bangsa nu ngahargaan jeung ngamumulé budaya titingal karuhunna, boh anu sipatna tatalépa boh anu sipatna tinulis. Ti taun 1970-an, geus réa wisatawan nu ngulampreng ka ieu patempatan. basa Sunda. Perkenalkan blog ini berisi rangkuman materi pelajaran bahasa Sunda untuk keperluan pembelajaran daring di Sekolah kita. 1 Wangenan Kabudayaan Unggal masarakat tinangtu mibanda kabudayaan séwang-séwangan, ti mimiti budaya nu tradisional nepi ka nu…WebUpacara hajat sasih ditilik tina tujuh unsur kabudayaan nurutkeun (Koentjaraningrat, 1990, kc. Modérnisasi jeung globalisasi geus ngaganti kabudayaan pribumi nepi ka méh leungitna. Maca Téks Biantara Ieu di handap aya naskah biantara Pamapag Kongr és Basa Sunda (KBS) ka-IX anu didugikeun ku Bapa Dr. WebPola kabudayaan dina hiji masarakat bisa katémbong tina cara hirup sapopoé masarakatna. Jawaban: A. 3. Padahal sikep atawa moral téh mangrupa hal dasar pisan dina kahirupan geusan nyangking kasampurnaan hirup. Sampyong jeung Gembyung. Pangna kitu t éh. 1 Kasang Tukang Masalah . Budaya téh hiji hal anu raket pisan patalina jeung manusa. Pon kitu deui, nilik kana kamekaran médiana boh sastra lisan boh sastra tulisan (tinulis). Pilih kecap pananya nu luyu jeung hal nu r. Budaya Jawa Barat idéntik jeung budaya Sunda, sabab di. Malah teu saeutik para panyatur basa Sunda nu sok tumanya, nu mana jeung nu kumaha ari basa jeung tata basa Sunda baku téh. Bisa waépangaruh kana kamekaran basana. Sajarah basa Sunda sacara gurat badagna galuring ti mangsa bihari, nepi ka kiwari téh diringkes jadi sajarah basa Sunda mangsa I. Kiwari carita bacaeun barudak anu kawilang haneut keneh teh sok aya dimuat dina majalah MANGLE, boh nu ditulis ku barudak jeung rumaja boh ku pangarang anu parantos maneuh. Mangpaat Kaulinan pikeun Manusa e. Méh sakabéh délta walungan Donau aya di wewengkon Romania. 8) Kawih wanda anyar atawa kawih jaman kiwari nyaéta kawih jaman ayeuna. 4 Mangpaat Panalungtikan Saluyu jeung tujuan panalungtikan, sangkan leuwih jentré mangpaat ieu panalungtikan dibagi jadi opat kategori, nyaéta mangpaat tioritis, kawijakan, praktis, isu jeung aksi sosial, anu didadarkeun saperti di handap. Drs, Atja, 1975). Sunda; ngungkulan bangbaluk murid dina diajar basa Sunda jeung ngaronjatkeun préstasi katut kréativitas murid dina diajar basa Sunda;wangun sajak nu kungsi teu diaku jadi banda budaya urang Sunda. Lega wilayahna nya éta 46. Carita pondok asalna tina anekdot, hiji kaayaan anu digambarkan singget anu kalawan gancang anjog kana tujuanana, paralel jeung talari carita lisan anu ngahasilkeun carita-carita kawentar kayaning Iliad sarta Odyssey karya Homer. A. edu | perpustakaan. 2 Sajarah Basa Sunda Basa Sunda robah ti mangsa ka mangsa, ngindung ka usum ngabapa ka jaman. Ayana parobahan-parobahan anu lumangsung dina kahirupan masarakat Sunda, tangtuna baé. patali jeung kaayaan alam dina usum hlodo jeung usum hujan. 4. ngeunaan kabudayaan sunda, hususna dina widang aspék kapamalian. Sabada pendaptaran FDBS Pelajar ditutup, kacatet 49 grup téater rumaja nu miluan dina éta féstival. Dina mangsa kiwari, kacatet sababaraha seni Sunda anu geus tilem jeungTeu saeutik anu rumahuh, humandeuar, jeung rupa-rupa ekpresi sejenna anu ngebreheun kateupanuju kana kaayaan basa Sunda kiwari. 00. Karakteristik Dakwah Qur'ani. WebGembyung mangrupa kasenian ritus jeung hiburan anu miboga ciri has dina pola pintonan, musik pamirigna, jeung lalaguan anu dipintonkeun. Pangna kitu téh lantaran kahirupan urang Sunda. Di Jawa Barat, éta hal téh nembrak dina pangajaran basa Sunda di sakola. Kiwari, masarakat Indonesia sacara umum geus loba nu teu apal kana tradisi-tradisi budayana sorangan. 3) Kumaha kakayon dina leuweung kiwari? Jawaban : Kakayon raruntag. upi. Webkabudayaan ngawengku kabudayaan matérial (sifatna jasmaniah) jeung kabudayaan non matérial (sifatna rohaniah). Ciri has tina novél Imah Agréng jeung Stola Bungur téh sarua ngangkat téma kriminalitas. Kabudayaan sunda kaasup karifan lokal bangsa Indonesia anu masih kénéh aya nepi ka kiwari. Webwangenan seni jeung budaya téh béda nya éta seni mangrupa kereteging ati anu diolah ku uteuk jadi gerak, sedengkeun budaya mangrupa kereteging ati anu diolah ku uteuk jadi lampah, kitu nurutkeun tilikan Bapa Rahmat mah (wawancara, Garut, 05 Maret 2016). Kumaha hasil transliterasi téks naskah wawacan “Layang Carios Abduloh”. Contoh Biantara Bahasa Sunda tentang Perpisahan. Asal mula jeung kamekaran. Guru nitah murid disina ngarobah kalimah nu dimimitian ku huruf leutik, dirobah jadi ku huruf kapital. WebBUDAYA SUNDA BAB I HAKÉKAT KABUDAYAAN I. Kabudayaan anu béda-béda téh bisa kapanggih tina basa, kapercayaan, pangaweruh, pakasaban, téhnologi, sistem organisasi kamasarakatan, jeung kasenian (Koentjaraningrat, 2015, kc. kiwari, jeung bihari, sarta kumaha carana ngungkulan. AyanaSanajan kiwari mah imah adat téh geus rada langka sabab manusa terus milu kana kamekaran jaman tapi imah adat Sunda masih kénéh aya anu panceg teu kapangaruhan ku budaya modéren. Lajuning laku tina panalungtikan kudu bisa méré mangpaat pikeun balaréa, salah sahijina bisa dijadikeun pikeun bahan pangajaran di sakola. Asana mah ku cara kieu, kabudayaan Sunda bakal leuwih kawntar, tur jauhna bisa jadi ageman kahirupan sapopo. Karyakaagamaan, kasenian, pakasaban ogé sistem téknologi jeung kamekaran jaman. Carita-carita éta ditepikeun dina wangun puisi anu mibanda wirahma, kalayan wirahma anu mibanda. Kalimah mangrupa beungkeutan ka tatabasa an anu unsur-unsur pangwangunna mangrupa klausa-klausa, partikel-partikel panyambung, jeung pola-pola intonasi [1]. Baru-Baru Ini Dicari Tidak ada hasil yang ditemukan Tag Tidak ada hasil yang ditemukan. DINA TÉKS PROSA SUNDA BUHUN ABAD KA-16 (Ulikan Struktur jeung Semantis) Disaluyuan jeung disahkeun ku: Dipedarna simbol-simbol nu nyangkaruk dina kasenian Bebegig Sukamantri, bisa dipaké pikeun bahan ajar anu aya patalina jeung kabudayaan daérah, hususna dina pangajaran Basa Daérah (Sunda). Atikan kudu mibanda aspék-aspék anu nyoko kana ajén-ajén kabudayaan. WAWANCARA SUNDA: STRUKTUR LAPORAN DIALOG & NARASI. kami nawiskeun gajian ka konsumén serius tur jujur anu siap ko-beroperasi kalawan kami di laju dipikaresep 3%, ti 100,000. Hal ieu saluyu jeung naon nu dipertélakeun ku Setiawan (2011: 19) upama kasenian-kasenian tradisional anu “asli” masih hirup séhat tur mekar di sabudeureunana, éta kasenian téh bakal méré kontribusi kana kamekaran kasenian jeung kabudayaan nasional. Pangna kitu t éh lantaran kahirupan. Kumaha ari bahan ajar basa Sunda di SMA/K jeung MA? Éta pananya téh jadi jejer pasualan anu baris dipadungdengkeun dina riungan ayeuna. 1 Kasang TukangWebKamekaran sastra Sunda nepi ka kiwari kapangaruhan ku téknologi informasi. Endah alamna, endah kahirupanana. Eta karya Moh. ngadeukeutkeun diri ka Gusti anu geus nyiptakeun alam jeung sagala eusina, tur ngaraketkeun tali duduluran ka sasama manusa. kapangaruhan ku animisme jeung dinamisme ti jaman bihari nepi ka kiwari saperti upacara salametan, sunatan, kawinan jeung sajabana. Ieu hal luyu jeung pamadegan anu ditétélakeun ku Linton dina Simanjuntak(1999: 120), “Kabudayaan nya éta sakabéh pangaweruh, sikep, jeung paripolah anu mangrupa kabiasaan nu dipibanda. jeung kaayaan masarakat katut budaya Sunda, nya eta ku pagaliwotana kaayaan, boh nu sifatna lahiriah boh nu sifatna batiniah. Iklan ilukman ilukman Kategori Soal : Bahasa Sunda - Dongeng Kelas : X (1 SMA). Di jaman kamekaran téhnologi nu kawilang gancang sarta digitalisasi kabiasaan hirup, ampir sakabéh jalma boga smartphone nu maké sistem operasi Android. 2 Mangpaat Praktis a. 1 Wangenan Kabudayaan Unggal masarakat tinangtu mibanda kabudayaan séwang-séwangan, ti mimiti budaya nu tradisional nepi ka nu modérn. id. Pilih jawaban nu pangbenerna ku cara nyakra (X) aksara a, b, c, atawa d! A. Tapi luyu jeung kamekaran jaman katut arus modernisasi, aya parobahan, boh di lingkungan ragawi boh lingkungan sosial. upi. WebTujulna ieu modul téh pikeun ngadeudeul kaperluan guru Bidang Studi Basa Sunda di SMP/MTs jeung di SMA/SMK/MA/MAK. Jadi, upama disebutkeun yén kritik sastra Sunda téh “can jadi tradisi”, jigana, maksudna mah kritik sastra téh can jadi kabiasaan atawa can jadi adat-istiadat. KACA KASALUYUAN . Kabudayaan sipatna dinamis, nya éta ngalaman parobahan luyu jeung mekarna jaman. Wajar mun kitu tea mah, dan memang kondisi mangsa kiwari anu geus robah. Kaulinan pikeun Ngaronjatkeun Kaparigelan Basa Sunda a. Tindakan : budaya anu raket patalina jeung tindak-tanduk dina campur gaul di masyarakat. edu BAB I BUBUKA 1. Carita nu ditembrakeun museur ngeunaan misteri tilarna hiji jalma. 1. Basa jeung sastra sunda anu nyampak ayeuna téh mangrupa hasil tina kamekaran sapanjang masa. Kabudayaan mangrupakeun salah sahiji ciri bangsa. jadi. Anapon sunda nya éta silih asih, silih asah, jeung silih asuh. . Kamekaran budaya Sunda kiwari, ceuk ieu Ketua Panitia KIBS, teu kurup jeung kaayaan pangeusina. Tapi, beuki maju jeung modérnna jaman kabudayaan lokal téh ayeuna mah kalindih ku budaya deungeun. Nyurtian salah sahiji wangun interaksi sosial anu aya dina masarakatSunda. Ku lantaran seni gembyung mangrupa seni ritus, seni hiburan, sarta seni anu raket patalina jeung kaagamaan, ieu hal bisa dipatalikeun jeung simbol-simbol nu gumulung dina sistim ritus jeung kasenian gembyung. Kabiasaan ieu téh jadi cara mikir manusa anu sok disebut kabudayaan. Ieu tradisi dipangaruhan pisan ku agama hindu anu kungsi sumebar di tatar Sunda, ciri agemanana nyaéta percaya ayana hyang jeung déwa. [3] Kamekaran Bahasa Sunda Di Jaman Kiwari Paradigma ieu pisan anu kuduna dirobah. Rék naon cenah éta turis bet jul-jol ka Padasuka?, jauh dijugjug, anggang di téang, kataji ku garapan seni Saung Angklung Mang Udjo, nu perenahna di jalan. 2 Mangpaat Praktis. Patali jeung éta hal, dina ieu tulisan rék dipedar tilu perkara, nya éta (1) tujuan pangajaran basa Sunda di SMA/SMK/MA, (2) ambahan bahan ajar basa Sunda di SMA/SMK/MA, jeung (3) Mekarkeun SK jeung. Saperti kasenian Réog Dongkol, anu harita ngan saukur ngagunakeun pakakas lodong jeung kohkol, kiwari bisa dikolaborasikeun jeung pakakas kasenian séjén saperti gong jeung kendang,BUDAYA SUNDA - Direktori File UPIfile. b. Banyak penyair Sunda yang menulis sajak, sebut saja Ajip Rosidi, Yus Rusyana, Apip Mustofa, Acep Zamzam Noor, Godi Suwarna. Sunda: Ku ayana kamekaran téknologi internét nu ngarambah nepi ka t - Indonesia: Dengan perkembangan teknologi internet yang sampai ke thin w. Ayana kamekaran sains jeung téhnologi mawa pangaruh nu gedé kana1 BUDAYA SUNDA BAB I HAKÉKAT KABUDAYAAN I. Kaayaan di luhur saenyana minangka wangun kréativitas masarakat Sunda alam harita, anu hasil ngadumaniskeun antara kebudayaan Sunda jeung kabudayaan luar (India). Upama gayana basajan, tarjamahana ogé kudu basajan. Bukti kabudayaan jeung kabeungharan sastra Sunda nu nepi kiwari kapaluruh di Kecamatan Soréang. Nurutkeun Kamus Umum Basa Sunda, kabudayaan téh nya éta sagala rupa hasil pikiran, akal, pangaweruh manusa saperti basa, lembaga agama, winaya, wiyasa, husada, tatapraja, jeung. ieu nyambung jeung bakal dipedar leuwih lega dina pangajaran saterusna. Kabupatén Bandung, sabab ayana kaayaan jeung kabudayaan di éta tempat tangtu miboga hiji nu ngabédakeun ti nu séjén, tur ngahudang kapanasaran panalungtik. Peran sarta masarakat sarta pamaréntah lah anu ngabogaan power di dieu. Lian tina rea sajak anu dimuat dina majalah jeung koran basa Sunda, saperti Mangle, Cupumanik, Galura, jeung Koran Sunda, oge rea karya anu geus dibukukeun mangrupa. 121). A. 3) Loba masarakat anu teu apal kana asal muasal (sajarah) ayana tradisi ngaruat lembur, prak-prakanana, fungsi jeung tujuanana, simbol-simbol, ajén-inajén, sarta ma’na-mana anu nyampak dina éta tradisi. Sunda: Ku ayana kamekaran téknologi internét nu ngarambah nepi ka t - Indonesia: Dengan perkembangan teknologi internet yang sampai ke thin w. Saluyu jeung kamandang di luhur yén enas-enasna para wanoja kudu némbongkeun dirinapendidikan agama. Jadi hakékat kabudayaan téh universal, parsial, dinamis, jeung statis. Web reueus keur kuring mah upama nilik kana kamekaran basa sunda k.